تحقیق 98/10/7 استصحاب تعلیقی و تقدیری

[حمید رضا الوستانی]

با سلام و احترام
1. محل نزاع در استصحاب تعلیقی و تقدیری را در قالب بیان مثال به صورت کامل توضیح دهید.
2.وجه تسمیه به تعلیقی و تقدیری را بیان نمایید.
3.ایرادات وارد بر جریان استصحاب تعلیقی و تقدیری را بیان نمایید و به صورت کامل مورد نقد و بررسی قرار دهید.
4. بیان مصنف در مورد بازگشت استصحاب تعلیقی به استصحاب تنجیزی را به صورت کامل توضیح دهید و نقد خود را در این زمینه بیان نمایید.

[niroumand]

بسم الله الرّحمٰن الرّحیم
۱. محل نزاع در این است که اگر حکمی شرعی به صورت منجّز نبود بلکه معلّق بود آیا این حکم شرعی را نیز می‌توان مانند احکام شرعی تنجیزی استصحاب کرد. مثلاً بالفرض برای انگور این حکم شرعی ثابت است که اگر به جوش آید نوشیدن آن حرام است. حال اگر این انگور خشک شود و کشمش شود آیا اگر جوش یابد آیا همان حکم حرمت برای آن ثابت است؟ قابل ذکر است حکم تعلیقی یا تقدیری حکمی است که به صورت شرطی باشد.
۲. وجه تسمیه به تعلیقی این است که حکم معلق و مشروط به وجود شرایطی است یعنی حکم بار نمی شود مگر این که شرایط خاص آن تحقق یابد. وجه تسمیه آن به تقدیری این است که در تقدیر وجود شرایط حکم تحقق می‌یارد. به عبارت دیگر در فرض وجود شرایط حکم حاصل می شود.
۳. ایراد آن این است که در روایت وارد شده است (لا تنقض الیقین بالشک) و در تعریف استصحاب گفته اند ابقاء ما کان. در هر صورت مستصحب باید حظّی از وجود را برخوردار باشد در صورتی که حکم شرعی تعلیقی تا زمانی که منجز نشود هیچ وجودی ندارد. ثانیاً بر فرض جریان با استصحاب اباحه مترتب بر موضوع پس از تغییر قبل از تحقق یافتن شرط مثلا با اباحه خوردن کشمش قبل از جوشیدن تعارض دارد. جواب اشکال اول این است که بر فرض که لازم و ملزوم تحقق نداشته باشند اما ملازمه تحقق خارجی دارد که البته اشکال آن ممکن است این باشد که ملازمه عقلی است و عقلیات استصحاب نمی شوند. بنابرین بهتر است که جواب داد حکم شرعی تعلیقی هم خود حظی از وجود دارد و شاهد آن این است که عرف می گوید انگور با گردو تفاوت دارد. جواب اشکال دوم این است که استصحاب تعلیقی بر استحصاب اباحه حاکم است زیرا سببی و مسببی است.
۴. ایشان می فرمایند آن چه در استصحاب لازم است این است که مستصحب تحقق داشته باشد اما تفاوتی بین انحاء تحقق اعم از تقدیری و تنجیزی وجود ندارد. زیرا صرف الثبوت برای این که ادله شامل آن شود کفایت می‌کند. ثانیاً اگرچه اگرچه مستصحب را ملزوم بگیریم وجود آن تعلیقی است ولی ملازمه وجود آن تنجیزی است.
پاسخ اول ایشان صحیح است اما نسبت به پاسخ دوم ایشان ممکن است اشکال شود که ملازمه عقلیه است و عقلیات استصحاب نمی شود.

[سید مهدی فقیهی]

باسمه تعالی
احکام شرعی بر دو قسم است
1. احکامی که معلق بر چیزی نیست مانند حرمت خمر یعنی الخمر حرام یک حکم تنجیزی است.
2. احکامی معلق بر چیزی است مانند حرمت عنب در صورتی که غلیان پیدا کند یعنی العنب اذا غلی یحرم که این یک حکم تعلیقی است.
حال اگر حالت سابقه یقین به یک حکم تنجیزی بود استصحاب تنجیزی است و شکی در جریان چنین استصحابی نیست مانند اینکه من یقین به نجاست این لباس داشتم بعدا به آن شک کنم و استصحاب جاری کنم اما گاهی حالت سابقه یک حکم تعلیقی است مانند اینکه من یقین دارم العنب اذا غلی یحرم بعدا این عنب می شود زبیب من شک می کنم که آیا زبیب هم اذا غلی یحرم یا نه شیخ می فرمایند اینجا استحصاب تعلیقی جاری است.
به جریان استصحاب تعلیقی سه اشکال در کتاب مطرح شده است
1. اینکه اصلا در چنین استصحابی موضوع بقاء ندارد پس استصحاب جاری نیست.
a. جواب این اشکال واضح است زیرا اولا بقاء موضوع دراستصحاب امری عرفی است نه عقلی و ثانیا اینکه اصلا این ربطی به جریان استصحاب تعلیقی ندارد بلکه اشکال دیگری است پس اگر در موردی موضوع بقاء داشت طبق این بیان استصحاب تعلیقی باید جاری باشد.
2. این استصحاب همیشه با یک استصحاب تنجیزی در تعارض است پس نباید جاری شود در مثال مذکور استصحاب حرمت عنب اذا غلی برای زبیب با استصحاب عدم حرمت زبیب قبل از غلیان در تعارض است.
a. در جواب این اشکال مرحوم شیخ می فرمایند استصحاب تعلیقی بر این استصحاب مذکور مقدم است زیرا استصحاب تعلیقی سببی و استصحاب مذکور مسببی است و اصل سببی بر اصل مسببی مقدم است.
3. اینکه در استصحاب باید امری ثابت باشد بعدا در بقاء آن امر ثابت شک کنم و این از ابقاء ما کان نیز فهمیده می شود حال اگر من در حرمت زبیب پس از غلیان شک کنم امر ثابتی قبلا وجود نداشت که بخواهم آن را استصحاب کنم پس استصحاب تعلیقی جاری نیست.
همچنین ثبوت مجرد قابلیت حکم نیز مصحح جریان استصحاب نیست کما اینکه اگر من به وجود مقتضی علم داشته باشم با استصحاب عدم مانع نمی توانم وجود آن چیز را اثبات کنم و این استصحاب مانند این است که بگویم قابلیت حرمت در انگور وجود داشت حال شک می کنم که خشک شدن انگور مانع از حرمت است یا نه استصحاب کنم و از آن نتیجه بگیرم که زبیب مغلی نیز حرام است که چنین استصحابی صحت ندارد و اصل مثبت است.
a. جواب اینکه ثبوت کل شیء بحسبه حال وقتی می گوییم العنب اذا غلی یحرم
یک ملازمه داریم که این بدون هیچ تعلیقی امر ثابت است یعنی سببیت غلیان برای حرمت امری ثابت و بدون تعلیق است و ما می توانیم این را استصحاب کنیم (البته شاید این اصل مثبت باشد زیرا سببیت غلیان برای تحریم امری شرعی نیست بلکه شارع می گوید العنب اذا غلی یحرم بعد من از این انتزاع می کنم که غلیان سبب للتحریم حال اگر با استصحاب سببیت بگویم که پس این انگور مغلی حرام است این اصل مثبت است و این لازمه شرعی یک اثر عقلی (سببیت غلیان برای حرمت) است و اصل مثبت حجت نیست)
و یک لازم که حرمت باشد این حرمت هم ثبوتی دارد اما به نحو تعلیقی که این ثبوت را مثلا چیز دیگر مانند پرتقال یا سیب یا پیاز ندارد و لذا ما همین ثبوت را می توانیم استصحاب کنیم پس به هر حال در استصحاب تعلیقی امر ثابتی وجود دارد تا آن را استصحاب کنیم و این اشکال نیز مانع جریان استصحاب تعلیقی نیست.

[مهدی محمودی]

1.گاهی حکم منجز است یعنی مقید به امری نیست که در اینصورت به استصحاب، استصحاب تنجیزی گویند مثل استصحاب حلیت عنب در هنگام زبیب شدن.
گاهی حکم معلق است که وجود تعلیقی مقید دارد.در اینصورت به استصحاب، استصحاب تعلیقی گویند مثل استصحاب حرمت عنب بر فرض غلیان در زبیب بعد از غلیان.در اینکه استصحاب تعلیقی جاری می شود یا نه دو نظر وجود دارد که شیخ انصاری قایل به جریان هست به علت کامل بودن شرایط استصحاب.
2."انما یسمی تعلیقیا لانه یقال :لو کان عنبا وغلی لحرم و یسمی تقدیریا لانه یقال علی تقدیر انه کان عنبا وغلی لکان حراما."
3.در حجیت استصحاب شرط است که امری ثابت باشد سپس در ارتفاع آن شک بوجود بیاید در اینصورت استصحاب جاری می شود اما از آنجایی که وجود تقدیری یک وجود خارجی نیست که استصحاب شود بلکه وجود فرضی است لذا شرایط جاری شدن استصحاب را ندارد.
اشکال بعدی این است که در اینگونه استصحاب اتحاد موضوع منتفی است یعنی عنب تبدیل زبیب شده است همچنین استصحاب حرمت با استصحاب اباحه قبل از غلیان معارضه می کند و از آنجایی که استصحاب اباحه با شهرت و عمومات ترجیح دارد لذا استصحاب اباحه مقدم می شود.
جواب: در استصحاب وجود مستصحب در سابق به وجود فعلی منجز شرط نیست بلکه وجود شرط است و وجود تعلیقی هم قسمتی از انحا وجود در مقابل عدم محض است.همچنین ما خود ملازمه را استصحاب می کنیم و در ملازمه وجود یا عدم وجود ملزوم و لازم شرط نیست بلکه اگر در نفس الامر ملازمه صادق باشد می توان آن را استصحاب کرد و در ما نحن فیه ملازمه بین غلیان و حرمت وجود دارد و این ملازمه در اشیا دیگر نیست.
اشکال سید سعید حکیم به فرمایش مرحوم شیخ: مجالی برای استصحاب ملازمه نیست، چون ملازمه از احکام وضعیه ی انتزاعی است که هیچ واقعی برای آن نیست.بنابراین نه خودش و نه منشا انتزاع آن را نمی توان مستصحب قرار داد.این مطلب از مصنف در حجیت قول هفتم آمده بود.اینکه ملازمه در مقام واقعی است و شارع از آن کشف نموده است کلام درستی نیست چون معنایی برای ملازمه ی واقعی شی و حکم شرعی تابع شارع نیست.همچنین می توان گفت که موضوع اثر ملازمه نیست بلکه لازم که همان حکم شرعی هست می باشد.
جواب به عدم وحدت موضوع:خود شما استصحاب احكام تنجيزيه را قبول داريد و مى‏گوئيد اگر پس از زبيب شدن در بقاء حليت و طهارت شك كنيم استصحاب جارى مى‏شود و درحالى‏كه موضوع عوض شد حال به هر دليلى كه اين احكام را استصحاب مى‏كنيد احكام تعليقيه هم به همان دليل استصحاب مى‏شود.
و امّا حلّى: موضوع در استصحاب بايد به ديد عرف باقى باشد و اينجا عرفا موضوع باقى است عرف مى‏گويد اين زبيب همان عنب است كه عرضى از عوارض او فرق كرده كه قبلا تروتازه بود و حالا خشك شده نظير گندم كه قبل از آرد شدن و پس از آن عرفا ماهيت عوض نشده و احكام باقى است پس از اين حيث مانعى نيست.
جواب اشکال سوم: استصحاب حرمت بر استصحاب اباحه مقدم است چون از قبیل سببی و مسببی است.چون شك ما در بقاء حليت و طهارت زبيب پس از غليان مسبب است از شك در اينكه آيا آن حرمت على فرض الغليان كه در عنب بود در زبيب هم هست يا نه؟ و وقتى در اين اصل و استصحاب جارى كرديم حساب شك در حليت و طهارت تصفيه مى‏شود و نوبت به استصحاب به آن نمى‏رسد بلكه حرمت مقدم مى‏شود.

[FrankJScott]

In reply to the man talking about med spa, laser treatment cellulite, best non surgical treatment for hair loss, laser therapy for skin tightening, laser facial procedures, aesthetics lip filler, rf skin lifting, laser face lift, vampire breast lift florida, cool peel co2 laser, I highly suggest this updated laser facial Sarasota blog or perfect derma, best rejuvenation treatment, best skin treatment for fine lines, best face fillers for wrinkles, pdo thread skin tightening, best skin tightening, skin care and laser, dermaplane treatment, female o shot, skin beauty treatment, not forgetting sites such as this recommended pigmentation treatment Sarasota info together with facial to rejuvenate skin, we do aesthetics, regenerative skin care, red light therapy breast lift, laser skin rejuvenation, led red light therapy for face, lifting threads for face, chemical peel treatment, face rejuvenation non surgical, platelet rich therapy for hair loss, on top of this high rated laser spa Sarasota forum which is also great. Also, have a look at this read this post here for laser spa Sarasota link not to mention matrix facial, non surgical hair restoration, fibroblast skin, pdo threads for breast lift, non invasive face lift, best derma facial, best dermal fillers for lips, prx derm, all med spa, skin rejuvenation treatment laser, bearing in mind this get redirected here for laser facial Sarasota url as well as laser lift, best facial rejuvenation, lip enhancement fillers, prp facial vampire, dermaplane facial, right here about as well as fibroblast wrinkles, med spa skin tightening, about laser treatment, skin fillers for face, led therapy, for good measure. Check more @ High Rated Laser Facial Sarasota Info a07cf14

[FrankJScott]

In reply to the man inquiring about top companies investing in ai, best stock prediction app, best stock analysis service, best stock analysis website free, stock price analysis, best ai investments, ai on stock market, tools to predict stock market, ai stock chart analysis, about stock trading, I highly suggest this link on AI stock investing platform details or ai stock picker, free stock prediction app, stock buying advice, stock market trading ai, fundamental analysis of stocks, ai trading bot stocks, free share analysis software, best investments in ai, top companies investing in ai, free stock prediction website, together with this top AI stock predictions platform blog on top of stock picking sites, predict stock market, stock signal ai, ai trading software, best stock prediction app, best stock market research websites, best ai technology stocks, best stock market analysis tools, ai online trading, ai in trading stocks, as well as this redirected here for AI stock picker platform site which is also great. Also, have a look at this directory on AI stock predictions analysis advice together with ai model for stock prediction, chat gpt stock ticker, ai companies nasdaq, free ai stock prediction, artificial investment, stock market prediction software, ai bot stock trading, new ai technology stocks, ai stock portfolio, ai stocks, not forgetting sites such as this awesome AI stock trading platform forum which is worth considering with best ai stocks for long term, top ai stocks to buy now, best free stock advice website, ai stock analysis, us stock analysis website, learn more here for which is worth considering with best trading app for technical analysis, best stock ai software, chat gpt investing, using ai to predict stocks, study stocks, for good measure. Check more @ Useful Laser Treatment Sarasota Guide a07cf14

[FrankJScott]

For the person talking about fundamentals of share market, ai stock trading app, ai stock signals, stock picker, stock investment software, companies to invest in for ai, stocks and trading, best share trading software, chat gpt company stock, chatbot ai stock, I highly recommend this find on AI stock investing platform site or ai companies to buy stock in, best sites for stock research, stock analysis, best stock market research, ai to buy and sell stocks, best ai software for trading, ai stock analyzer, stock market ai bot, top ai companies to invest in, investing using ai, on top of this updated AI stock picker platform blog together with chat gpt stock analysis, best stock information sites, ai based trading, best platform to analyse stocks, ai chat gpt stock, stock trading advice, best free stock tools, free stock trading software, best free stock analysis tools, best ai company stocks, as well as this excellent AI stock picker platform info which is also great. Also, have a look at this learn more on AI stock picker analysis forum as well as best stock analysis website free, stock market prediction ai, equity trading software, ai technology shares, buy openai stocks, ai stock market trading, stock share analysis, ai software for stock market, best share trading software, ai stock trading platform, which is worth considering with this go to the website on AI stock trading platform details as well as free stock picks for today, ai chatbot stocks, best stock tip app, trading on the market, shares in ai, read more on and don't forget top ai stocks to buy, analysis share market, ai tools for trading, ai trading prediction, stock market trading tools, for good measure. Check more @ High Rated Laser Spa Sarasota Guide 245796a

[FrankJScott]

To the lady talking about slot casino indonesia, online situs, link situs judi slot online terbaik, pg soft slot, bermain judi online, situs judi terbesar di indonesia, microgaming slot, slot habanero, pragmatic play adalah, apa itu pragmatic slot, I highly recommend this official source on DVL TOTO blog or pg soft terbaik, semua slot online, situs togel terbesar dan terpercaya di indonesia, mudah menang, slot terbaik pg soft, permainan judi, link pragmatic play, bandar darat togel terpercaya, slot toto online, link slot joker, not to mention this awesome DVLTOTO link bearing in mind permainan online slot, kumpulan situs slot terbaru, game slot online terbaru, situs slot uang asli, main game yang, permainan tembak ikan online, game slot terbaru, slot situs terbaru, permainan slot, buat togel, not forgetting sites such as this how you can help for DVL TOTO forum which is also great. Also, have a look at this cool DVLTOTO details and don't forget agen togel live 4d, link pragmatic slot, bandar judi togel online, judi indonesia, play pragmatic slot, link bandar togel, situs resmi judi slot online, slot jackpot terbesar, permainan judi togel, joker alternatif, alongside all this top rated DVL TOTO link not to mention slot online terpercaya pg soft, game slot uang, daftar game slot terbaik, situs slot game, online terpercaya, check this out on on top of game judi, permainan casino online, link judi togel, slot pg soft terbaru, judi online game, for good measure. Check more @ Recommended Ad Blocker Info cdc2457

[FrankJScott]

In response to the people inquiring about situs slot gacor hari, rtp terbaik slot, game gacor adalah, rtp situs, slot promo, game slot seru, situs slot terbagus, web gacor slot, situs link slot terpercaya, slot terbaru gacor, I highly suggest this killer deal about daftar akun judi blog or buku mimpi slot login, situs buku mimpi, link main slot online, link slot rtp, situs terpercaya, situs game slot terbaru, slot kemenangan, permainan menjadi, bermain slot online, bonus besar, which is worth considering with this more for kasino mobile Indonesia blog on top of slot tidak gacor, nama situs slot terpercaya, slot live casino, slot besar, slot dan rtp, game slot terpercaya, gaming gacor, rtp slot gacor hari, situs slot yang gacor, permainan live casino, not forgetting sites such as this listen to this podcast for virtual sports info which is also great. Also, have a look at this resources for Kasino Chilli6 site as well as ke slot, situs slot paling banyak bonus, slot gacor hari ini rtp, slot tidak gacor, slot bonus besar, digital slot login, slot gacor promo, situs slot yang aman, slot terpercaya gacor hari ini, link slot gacor hari ini, on top of this learn more on table games site alongside all bf slot, situs slot aman dan terpercaya, game slot mobile, dan terpercaya, live rtp gacor, agree with about not to mention rtp slot terbaru, slot yang ada rtp nya, casino gacor, rtp slot gacor hari ini, slot online gacor, for good measure. Check more @ Updated 7RAJATOGEL Website 581c675

[FrankJScott]

In response to the lady inquiring about house is on sale, process of selling your home, sell and buy a home, want to sell my house, sale your home, sell my home as is, buy a house fast, sale house for cash, sell house cash fast, we buy houses new york, I highly recommend this web site about quick house buy info or fast cash for houses, sell your home fast for cash, buy and flip homes, selling from home, buy your house for cash, sell my duplex, we are homes, sale your house for cash, buying property to sell, quickest way to sell a home, alongside all this visit website about quick house buy info on top of sell my property fast, money from home sale, market your home, houses in usa for sale, i want to sell my property fast, house of property, sell my house fast in arizona, all cash house purchase, we buy houses quick, real estate agents in sale, alongside all this click this for quick house buy info which is also great. Also, have a look at this high rated quick house buy details bearing in mind cash home buyers near me, stress selling house, cash deal house, house into cash, companies that buy your home, i need to sell my house, cash buying companies, sell to buy, home on sell, sell my house usa, bearing in mind this high rated quick house buy url not forgetting sites such as fees to sell your house, sell us your home, sell my house today, process to sell your house, houses bought for cash reviews, published here for as well as i need to sell my house fast, sell your home quickly for cash, sell before buying house, cash for your property, sell as is home, for good measure. Check more @ Top Rated Ad Blocker Guide 757664f