11 اسفند

[علیرضا عسکری]

بسم الله الرحمن الرحیم
11 اسفند ماه - استاد قائنی - نکول مدعی علیه

با توجه به ردی که بر مرحوم شیخ بیان کردم و گفتیم مدعی در اثبات دعوایش مخیر در یکی از دوراه است ، مشخص شد که درواقع اثبات دعوا با نکول نیست بلکه بوسیله این است که مدعی حق دارد ادعایش را با مطالبه قسامه و سپس نکول اثبات کند.
در یک صورت میتوان این بیان را رد کرد و آن این است که گفته شود منظور از رد یمین بر مدعی ، یمین واحده است که در این صورت بیان ما وارد نیست و باز هم راه اثبات دعوا با دو روش است یکی قسامه اصطلاحی خودش و دیگری یمین واحد . اما مشکل این است که منظور از رد یمین در کلام مرحوم شیخ همان قسامه اصطلاحی است و لذا بیان ما به ایشان وارد است.
فان حلفوا برؤا و إن نكلوا عنها ردت على المدعى، فان كان واحدا حلف خمسين يمينا، و إن كانوا جماعة فعلى قولين أحدهما يحلف كل واحد خمسين يمينا، و الثاني يحلف الكل خمسين يمينا بالحصة من الدية، و الفصل بين المدعى و المدعى عليه قد مضى. (المبسوط، جلد ۷، صفحه ۲۲۳)
شایان ذکر است در مانحن فیه که دلیل بر اثبات ادعای بدون رد یمین نیست ؛ اگر شخصی ادعا کند مدعی برای اثبات دعوایش بعد از نکول یمین واحد هم بخورد ، این مورد متعین است و اثبات منوط به یمین واحده مدعی می باشد. زیرا در این حالت دوران امر بین حجیت تعیین و تخییر است که تعیین متعین است و به صرف نکول ادعا ثابت نمیشود.

[عباس نوری]

سلام علیکم
تذکرات به پیوست ضمیمه گردید