18 اسفند

[علیرضا عسکری]

بسم الله الرحمن الرحیم
مشروعیت تکریر ایمان(جلسه 93)
وجه ششم : اطلاق مقامی
صغری : طرفی قسامه مشهور و معروفبین فقها(حتی عامه) می باشد و ابوحنیفه نیز علارغم اینکه قسامه را قبول ندارد ولی آن را مشهور و معروف میداند و این قسامه بتنی بر اموری مانند لوث و جواز تکریر است که این جواز تکریر نیز در بین علما معروف و مشهور بوده است.
کبری : آنچه در مورد روایات قسامه آمده است بر همان چیزی که معروف و مشهور و مرتکز در اذهان بوده است(جواز تکریر) حمل میشود.
نتیجه : جواز تکریر با اطلاق مقامی حاصل میشود.
نکته : در برخی روایات تعبیر به خمسون رجل آمده است و مرحوم خوئی می فرماند این یعنی پنجاه قسم و لذا با اطلاق مقامی منافاتی ندارد.
استاد : به نظر ما این وجه ، خلاف ظاهر عبارت است و عبارت خمسون رجل ، درواقع عنوانی است برای قسامه و باید بر همانچه که معروف است حمل شود.
مساله بعدی
در کلام مرحوم آقای خوئی آمده است که : (مسألة 113): إذا كان المدّعون جماعة أقلّ من عدد القسامة، قسّمت عليهم الأيمان بالسويّة على الأظهر(مباني تكملة المنهاج، ج‌42موسوعة، ص:133)
درباره منظور مرحوم خوئی دو احتمال است:
الف)مراد این باشد که اگر ورثه قصاص متعددند ولی از پنجاه نفر کمترند ، باید خودشان با تکریر ایشمان آن را تکمیل کنند و این تکریر بالسویه است ولی شخص غیر وارث حق قسم خوردند ندارد.
استاد : بعید نیست مراد مرحوم خوئی همین وجه اول باشد ولی این حرف بعیدی است زیرا در روایات آمده بود که انصار باید قسم بخورند و اینکه این حالفین از وراث باشند بعید است.
ب)در صورت نقصان حالفین ازپنجاه تا ؛ کیفیت تکریر به چه صورت است؟
به اندازه سهم الارث(منسوب به شیخ در مبسوط)
ضابطه ندارد و مهم تکمیل ایمان است(مرحوم صاحب جواهر)
غیر ولی دم تنها یک قسم میخورد و تکمیل توسط مدعی است(مرحوم مفید)

[عباس نوری]

سلام علیکم
برخی تذکرات در فایل ضمیمه منعکس شده است.