تقریر درس دوشنبه 2 اردیبهشت

بسم الله الرّحمن الرّحیم
برای قول به عدم وجوب دفع منکر ، استدلال به روایات ذیل آیه ششم سوره تحریم بیان شد. تقریب استدلال گذشت. اما مناقشه در این استدلال :
آنچه در این روایات آمده اینست که «تکلیف وقایه اهل ، با همین امر و نهی زبانی امتثال می¬شود» ولی این مطلب نیامده که «جلوگیری از هتک مولا و ظلم به مولا به بیش از امر و نهی لسانی ، لازم نیست».
سؤال سائل در هر روایت از تکلیفی است که از جانب آیه شریفه بر عهده او آمده نه از تمام تکالیفی که نسبت به اهل متوجه او شده و مثلا دلالت ندارد که ختنه کردن فرزند هم لازم نیست.
آنچه در استدلال بود دلالت واژه «ما» موصوله بود ؛ اگر شمولش نسبت به تمام تکالیف بخواهد بواسطه اطلاق باشد ، مقدمات حکمت در اینجا تمام نیست زیرا کلام ، محفوف به ما یحتمل القرینیة می¬باشد.
اگر هم شمولش بواسطه وضع و بالعموم باشد، باز هم مدعا اثبات نمی¬شود زیرا معنای آن منصرف به همین مطلب مذکور در آیه شریفه است.
پس از این جهت که اهل است ، از ناحیه آیه شریفه تکلیف دیگری بر عهده نیامده ولی از این جهت که هر عبدی موظف است از هتک مولا جلوگیری کند ، ممکن است تکلیفی داشته باشد که این روایات اصلا در مقام بیان آن مسائل نیستند.
حتی همان سائل هم که پرسیده «کلفت غیری؟!» این را عنوان مشیر به تکلیف مذکور در آیه گفته.

پانوشت :
مقرر : شاید به کلام استاد دام ظله اینگونه پاسخ داده شود که اینجا اطلاق مقامی وجود دارد و به اطلاق مقامی تمسک می¬کنیم نه اطلاق لفظی.