علیرضا عسکری
2019/02/13, 13:14
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار شنبه 24 بهمن ماه _ اصول استاد قائنی _ اصل اولی در متعارضین
بین حجیت و مفاد مدلول مطابقی دو اماره تنافی وجود ندارد و تنافی بین دو اماره بدلیل دلالت های التزامی می باشد.
بیان مطلب
علت عدم تنافی بین مدلول های مطابقی
زمانی تنافی وجود داشت که مفاد دلیل حجیت ثبوت واقعی باشد. آنگاه گفته میشد که بین علم به عدم وجوب یکی از مطابقی ها و ثبوت وجوب هردو تنافی وجود دارد.
درحالی که مفاد دلیل حجیت ، ثبوت حجیت واقعی نیست بلکه مفاد آن تنجیز و تعذیر است و حجیت این دو وجوب با عدم احدهما واقعا منافاتی ندارد.بعبارتی دیگر بین عدم ثبوت واقعی مگر برای احدهما و بین حجیت هردو به معنای منجزیت و معذریت تنافی وجود ندارد.
علت تنافی بین دو اماره بخاطر دلالتین التزامی
چون اطلاق دلیل حجیت همه(مطابقی و التزامی) را باهم نمیتواند شامل شود و در صورت شمول برخی مشکل ترجیح بلامرجح پیش می آید ولذا برای دفع مشکل منتهی به تساقط میشود.
حال میتوان برای عدم محذوریت ترجیح بلامرجح راه حلی پیشنهاد داد و دلالت های التزامی را از میدان معارضه خارج کرد و لذا دیگر قائل به تساقط نشد.
روش خروج دو دلالت التزامی از میدان معارضه
از آنجایی که ما علم به ثبوت تکلیفی فی البین داریم ، لذا هردو دلالت التزامی نمیتوانند حجت باشند زیرا در صورت حجیت هردو ، ترخیص در مخالفت قطعیه لازم می آید و لذا نسبت به یکی از دودلالت التزامی علم به کذب داریم..دلالت التزامی دیگر هم که نفی یکی از وجوب مطابقی ها را میکند،هرچند صدق است (زیرا میدانیم یک تکلیف بیشتر نیست و اتفاقا بخاطر همین علم هم تنافی شکل گرفت و علت صدق این است که این دلالت التزامی می رساند که یکی از تکلیف ها وجود ندارد و یک تکلیف فی البین است)اما اثری ندارد و لغو است زیرا علم اجمالی داریم که یک تکلیف بیشتر حجت نیست.
اگر میخواستیم در میدان معارضه دلالت های التزامی را از شمول دلیل حجیت خارج کنیم ، حق اشکال وجود داشت که چرا دلالت های مطابقی را از میدان معارضه خارج نکردید زیرا این دو نیز با دلالت های التزامی هم عرض هستند.
درحالی که ما دلالت های التزامی را خارج از میدان معارضه، از شمول دلیل حجیت خارج کردیم و انحلال شکل گرفت.ولی این انحلال با انحلال مصطلح فرق دارد زیرا در اینجا انحلال یعنی اینکه دلالت های التزامی مشمول دلیل حجیت نیست.
اشکال آقای حائری
مقدمتا
علیت تامه یعنی اینکه باید به هردو عمل کرد و ترخیص در برخی از اطراف ممکن نیست
دلالت اقتضا یعنی اینکه شارع میتواند ترخیص در بعضی از اطراف را صادر کند.
بیان اشکال
اقای حائری میفرمایند محاوله ششم مبتنی بر این است که علم اجمالی را به ملاک علیت تامه معتقد شوید ولذاباید به هردو عمل کنید وگرنه اگر به ملاک اقتضا بگویید ، منشا سقوط دلالت های التزامیه تعارض است و این تعارض هم عرض همه التزامی و مطابقی هاست و لذا ترجیح بلامرجح پیش آمده و حکم به تساقط میگردد.
جواب استاد
با بیان ما دلالت های التزامی به نکته تعارض ساقط نشد تا این اشکال پیش بیاید.نه تعارض داخلی و نه خارجی بلکه به سبب دو علم بود.علم به کذب یکی و علم به صدق دیگری. در حالی که منشا تخیل ایشان این است که علت سقوط دلالت های التزامی ، تعارض است و این اشکال را کردند
چهار شنبه 24 بهمن ماه _ اصول استاد قائنی _ اصل اولی در متعارضین
بین حجیت و مفاد مدلول مطابقی دو اماره تنافی وجود ندارد و تنافی بین دو اماره بدلیل دلالت های التزامی می باشد.
بیان مطلب
علت عدم تنافی بین مدلول های مطابقی
زمانی تنافی وجود داشت که مفاد دلیل حجیت ثبوت واقعی باشد. آنگاه گفته میشد که بین علم به عدم وجوب یکی از مطابقی ها و ثبوت وجوب هردو تنافی وجود دارد.
درحالی که مفاد دلیل حجیت ، ثبوت حجیت واقعی نیست بلکه مفاد آن تنجیز و تعذیر است و حجیت این دو وجوب با عدم احدهما واقعا منافاتی ندارد.بعبارتی دیگر بین عدم ثبوت واقعی مگر برای احدهما و بین حجیت هردو به معنای منجزیت و معذریت تنافی وجود ندارد.
علت تنافی بین دو اماره بخاطر دلالتین التزامی
چون اطلاق دلیل حجیت همه(مطابقی و التزامی) را باهم نمیتواند شامل شود و در صورت شمول برخی مشکل ترجیح بلامرجح پیش می آید ولذا برای دفع مشکل منتهی به تساقط میشود.
حال میتوان برای عدم محذوریت ترجیح بلامرجح راه حلی پیشنهاد داد و دلالت های التزامی را از میدان معارضه خارج کرد و لذا دیگر قائل به تساقط نشد.
روش خروج دو دلالت التزامی از میدان معارضه
از آنجایی که ما علم به ثبوت تکلیفی فی البین داریم ، لذا هردو دلالت التزامی نمیتوانند حجت باشند زیرا در صورت حجیت هردو ، ترخیص در مخالفت قطعیه لازم می آید و لذا نسبت به یکی از دودلالت التزامی علم به کذب داریم..دلالت التزامی دیگر هم که نفی یکی از وجوب مطابقی ها را میکند،هرچند صدق است (زیرا میدانیم یک تکلیف بیشتر نیست و اتفاقا بخاطر همین علم هم تنافی شکل گرفت و علت صدق این است که این دلالت التزامی می رساند که یکی از تکلیف ها وجود ندارد و یک تکلیف فی البین است)اما اثری ندارد و لغو است زیرا علم اجمالی داریم که یک تکلیف بیشتر حجت نیست.
اگر میخواستیم در میدان معارضه دلالت های التزامی را از شمول دلیل حجیت خارج کنیم ، حق اشکال وجود داشت که چرا دلالت های مطابقی را از میدان معارضه خارج نکردید زیرا این دو نیز با دلالت های التزامی هم عرض هستند.
درحالی که ما دلالت های التزامی را خارج از میدان معارضه، از شمول دلیل حجیت خارج کردیم و انحلال شکل گرفت.ولی این انحلال با انحلال مصطلح فرق دارد زیرا در اینجا انحلال یعنی اینکه دلالت های التزامی مشمول دلیل حجیت نیست.
اشکال آقای حائری
مقدمتا
علیت تامه یعنی اینکه باید به هردو عمل کرد و ترخیص در برخی از اطراف ممکن نیست
دلالت اقتضا یعنی اینکه شارع میتواند ترخیص در بعضی از اطراف را صادر کند.
بیان اشکال
اقای حائری میفرمایند محاوله ششم مبتنی بر این است که علم اجمالی را به ملاک علیت تامه معتقد شوید ولذاباید به هردو عمل کنید وگرنه اگر به ملاک اقتضا بگویید ، منشا سقوط دلالت های التزامیه تعارض است و این تعارض هم عرض همه التزامی و مطابقی هاست و لذا ترجیح بلامرجح پیش آمده و حکم به تساقط میگردد.
جواب استاد
با بیان ما دلالت های التزامی به نکته تعارض ساقط نشد تا این اشکال پیش بیاید.نه تعارض داخلی و نه خارجی بلکه به سبب دو علم بود.علم به کذب یکی و علم به صدق دیگری. در حالی که منشا تخیل ایشان این است که علت سقوط دلالت های التزامی ، تعارض است و این اشکال را کردند