محمد اشعری
2019/02/04, 21:06
بسمه تعالی
ترتیب بین مراتب سه گانه
آیا بین مراتب ترتیب وجود دارد؟ گفتیم پنج مسلک وجود دارد مسلک مختار آن شد که بدون فرق بین مراتب سه گانه هر مرتبه ای که در شرایط مختلف (با در نظر گرفتن شرایط آمر، مامور و...) اخف بود مقدم است. ملاک تقدم اخف بودن است مطلقا. به این ترتیب در هنگام امر به معروف در فرض تاثیر هر کدام از قلب، لسان و ید که اخف باشد مقدم است.
ترتیب بین اصناف مراتب
آیا اصناف هر مرتبه هم همینطور است؟ مثلا مراتب مختلف در لسان هم ترتیب دارند؟ بله ملاک همان اخف بودن است.
اما کأن از عبارت بعضی از علما بخصوص محقق حکیم استفاده میشود در اصناف انواع علی الاحوط گفته اند که معلوم میشود نسبت به این مساله دغدغه ای داشته اند.
کلام مرحوم حکیم:
الثالث: الإنكار باليد بالضرب المؤلم الرادع عن المعصية
، و لكل واحدة من هذه المراتب مراتب أخف و أشد، و المشهور الترتيب بين هذه المراتب فان كان إظهار الإنكار القلبي كافيا في الزجر اقتصر عليه، و إلا أنكر باللسان فان لم يكف ذلك أنكره بيده، بل المشهور الترتيب بين مراتب كل واحدة، فلا ينتقل إلى الأشد في كل مرتبة إلا إذا لم يكف الأخف و هو أحوط. [3] منهاج الصالحين (المحشى للحكيم)، ج1، ص: 490
فروعات
1. اگر فاصله بین مراتب یا اصناف در شدت و ضعف اندک باشد
گاهی تفاوت بین مراتب آشکار و فاحش است مثلا ضرب مولم با کلام لین، اما گاهی فاصله کم است مثلا می تواند محکم بگوید انجام نده و می تواند با گفتار نرم و لین و ... بگوید که تفاوت اندکی داشته باشد. دراینصورت باید به ادله حفظ حرمت رجوع کنیم و اگر بخواهیم به قدر متیقن عمل کنیم ممکن است شک کنیم و با توجه به الضرورات تتقدر بقدرها باید احتیاط کینم. مگر انیکه بگوییم رعایت این حد لازم نیست و سیره متشرعه مراعات در این حد نیست و منجر به سختی برای آمرین میشود.
2. فرع دوم در جلسه بعد
ترتیب بین مراتب سه گانه
آیا بین مراتب ترتیب وجود دارد؟ گفتیم پنج مسلک وجود دارد مسلک مختار آن شد که بدون فرق بین مراتب سه گانه هر مرتبه ای که در شرایط مختلف (با در نظر گرفتن شرایط آمر، مامور و...) اخف بود مقدم است. ملاک تقدم اخف بودن است مطلقا. به این ترتیب در هنگام امر به معروف در فرض تاثیر هر کدام از قلب، لسان و ید که اخف باشد مقدم است.
ترتیب بین اصناف مراتب
آیا اصناف هر مرتبه هم همینطور است؟ مثلا مراتب مختلف در لسان هم ترتیب دارند؟ بله ملاک همان اخف بودن است.
اما کأن از عبارت بعضی از علما بخصوص محقق حکیم استفاده میشود در اصناف انواع علی الاحوط گفته اند که معلوم میشود نسبت به این مساله دغدغه ای داشته اند.
کلام مرحوم حکیم:
الثالث: الإنكار باليد بالضرب المؤلم الرادع عن المعصية
، و لكل واحدة من هذه المراتب مراتب أخف و أشد، و المشهور الترتيب بين هذه المراتب فان كان إظهار الإنكار القلبي كافيا في الزجر اقتصر عليه، و إلا أنكر باللسان فان لم يكف ذلك أنكره بيده، بل المشهور الترتيب بين مراتب كل واحدة، فلا ينتقل إلى الأشد في كل مرتبة إلا إذا لم يكف الأخف و هو أحوط. [3] منهاج الصالحين (المحشى للحكيم)، ج1، ص: 490
فروعات
1. اگر فاصله بین مراتب یا اصناف در شدت و ضعف اندک باشد
گاهی تفاوت بین مراتب آشکار و فاحش است مثلا ضرب مولم با کلام لین، اما گاهی فاصله کم است مثلا می تواند محکم بگوید انجام نده و می تواند با گفتار نرم و لین و ... بگوید که تفاوت اندکی داشته باشد. دراینصورت باید به ادله حفظ حرمت رجوع کنیم و اگر بخواهیم به قدر متیقن عمل کنیم ممکن است شک کنیم و با توجه به الضرورات تتقدر بقدرها باید احتیاط کینم. مگر انیکه بگوییم رعایت این حد لازم نیست و سیره متشرعه مراعات در این حد نیست و منجر به سختی برای آمرین میشود.
2. فرع دوم در جلسه بعد