محمد اشعری
2019/01/18, 20:40
بحث در تبعیت دلالت التزامی در حجیت نسبت به دلالت مطابقی بود که مرحوم نائینی انکار کرده بودند و فرمودند تبعیت در حجیت نیست
مرحوم خویی به این حرف نقض هایی وارد دانستند و درآخر حجیت دلالت التزامی را تابع حجیت مدلول مطابقی دانستند.
شهید صدر با اینکه در نتیجه با مرحوم خویی هم نظرند ولی نقض ها و جواب حلی آقای خویی را قبول نداشتند
موارد نقض را اصلا از موارد استلزام ندانستند بلکه مثلا ترتب نجاست بر ملاقات شیءای با خون، مصحح جعل حجیت بینه است نه لازمه آن! هرچند بعد از جعل حجیت استلزام شرعی ایجاد می شود ولی مرحوم نائیینی در ناظر به موارد استلزام عقلی بودند نه شرعی!
علاوه بر این در بعضی نقض ها عدم ترتب لازم به جهت عدم مقتضی حجیت در ملزوم است چون اصلا به تعارض نمی رسد تا به ملاک تعارض بگوییم ملزوم حجیت ندارد ولی لازم همچنان حجت است. مرحوم نائینی هم این مورد نقض شما را تابع می دانم چون اصلا ملزوم مقتضی حجیت ندارد.
به نظر می آید این اشکالات شهید صدر به آقای خویی وارد نباشد.
درست است که مورد بحث ما در موارد استلزامات عقلی است. اما نکته استلزام است عقلی یا شرعی. مرحوم نائینی در با ب اماره می گوید
اگر ملاک حجیت استلزام و کاشفیت است و این در موارد تکوینی هست در موارد شرعی هم هست. کاشفیت در لازم عقلی و شرعی تفاوتی نمیکند. مرحوم نائینی به ملاکی می گوید که در لازم شرعی هم هست. حجیت به ملاک کاشفیت است. همانطور که اخبار از وجوب کاشف از نفی غیر وجوب است
مرحوم خویی به این حرف نقض هایی وارد دانستند و درآخر حجیت دلالت التزامی را تابع حجیت مدلول مطابقی دانستند.
شهید صدر با اینکه در نتیجه با مرحوم خویی هم نظرند ولی نقض ها و جواب حلی آقای خویی را قبول نداشتند
موارد نقض را اصلا از موارد استلزام ندانستند بلکه مثلا ترتب نجاست بر ملاقات شیءای با خون، مصحح جعل حجیت بینه است نه لازمه آن! هرچند بعد از جعل حجیت استلزام شرعی ایجاد می شود ولی مرحوم نائیینی در ناظر به موارد استلزام عقلی بودند نه شرعی!
علاوه بر این در بعضی نقض ها عدم ترتب لازم به جهت عدم مقتضی حجیت در ملزوم است چون اصلا به تعارض نمی رسد تا به ملاک تعارض بگوییم ملزوم حجیت ندارد ولی لازم همچنان حجت است. مرحوم نائینی هم این مورد نقض شما را تابع می دانم چون اصلا ملزوم مقتضی حجیت ندارد.
به نظر می آید این اشکالات شهید صدر به آقای خویی وارد نباشد.
درست است که مورد بحث ما در موارد استلزامات عقلی است. اما نکته استلزام است عقلی یا شرعی. مرحوم نائینی در با ب اماره می گوید
اگر ملاک حجیت استلزام و کاشفیت است و این در موارد تکوینی هست در موارد شرعی هم هست. کاشفیت در لازم عقلی و شرعی تفاوتی نمیکند. مرحوم نائینی به ملاکی می گوید که در لازم شرعی هم هست. حجیت به ملاک کاشفیت است. همانطور که اخبار از وجوب کاشف از نفی غیر وجوب است