محمد اشعری
2019/01/13, 21:27
بسمه تعالی
مرحوم آخوند در متعارضین اصل را نسبت به مدلول مطابقی تساقط دانست. هیچکدام حجت نخواهد بود چون یکی کاذب است و دیگری هرچند علم به کذب آن نیست ولی چون عنوان مشیری به آن وجود ندارد دلیل حجیت نسبت به آن قاصر است. عنوان احدهما نمی تواند مدلول مطابقی را حجت کند چون اثری ندارد و لی چون نسبت به مدلول التزامی اثر دارد و آن نفی ثالث است می تواند حجت باشد.
مرحوم اصفهانی می فرمایند: مشکل ما در عدم حجیت فقط عدم اثر نبود که با وجود آن مدلول التزامی حجت شود 3 اشکال در جلسات گذشته مطرح شد(واقعیت نداشتن فرد مردد و...)
اشکال به اصفهانی
جعل حجیت برای فرد مردد مثل تعلق علم به فرد مردد محذوری ندارد چون در حقیقت جعل حجیت به لحاظ اثر باید باشد، تعلق امر اعتباری به شیءای، محذوری ندارد الا اینکه نباید لغو باشد. اعتبار خفیف المعونه است و اگر اثر عقلائی داشته باشد اشکالی ندارد.
اشکال به آخوند:
شما که مدلول التزامی را با اثر داشتن حجت دانستید چرا برای مدلول مطابقی احتیاط را اثر محسوب نکردید تا آن هم تصحیح شود. لذا اگر شارع اعتبار کند که بنا بکذار بر احدهما غیرمعین، و اثرش آن باشد که احتیاط کن.
لازم نیست حجیت لزوما به چیزی تعلق بگیرد که مطابق آن حقیقت خارجی باشد، ممکن است به عنوان ذهنی تعلق بگیرد ولی نکته ان است که نباید تعلق ان لغو و بی اثر باشد.
بنابرین برای تعلق حکم شارع عدم لغویت کافیست و برای عدم لغویت داشتن اثر کافیست.
اما مرحوم نائینی نسبت به نفی ثالث بیان دیگری غیر از بیان مرحوم آخوند دارد در عین اینکه نسبت به اصل تساقط در مدلول مطابقی هم نظر است.
کلام دو مدلول دارد مدلول مطابقی و مدلول التزامی. اگر کلام نسبت به حجیت مدلول مطابقی مشکل دارد و حجت نیست و نسبت به مدلول التزامی مشکلی ندارد چه اشکالی دارد مدلول التزامی حجت باشد اینکه گفته می شود مدلول التزامی تابع مدلول مطابقی است باید دانست که تابع ذات مدلول مطابقی خبر است نه خبر به وصف حجیت!
فرق مرحوم اخوند با مرحوم نائینی این شد که آخوند نفی ثالث را به احدهما و نائینی بهما می داند.
مرحوم آخوند در متعارضین اصل را نسبت به مدلول مطابقی تساقط دانست. هیچکدام حجت نخواهد بود چون یکی کاذب است و دیگری هرچند علم به کذب آن نیست ولی چون عنوان مشیری به آن وجود ندارد دلیل حجیت نسبت به آن قاصر است. عنوان احدهما نمی تواند مدلول مطابقی را حجت کند چون اثری ندارد و لی چون نسبت به مدلول التزامی اثر دارد و آن نفی ثالث است می تواند حجت باشد.
مرحوم اصفهانی می فرمایند: مشکل ما در عدم حجیت فقط عدم اثر نبود که با وجود آن مدلول التزامی حجت شود 3 اشکال در جلسات گذشته مطرح شد(واقعیت نداشتن فرد مردد و...)
اشکال به اصفهانی
جعل حجیت برای فرد مردد مثل تعلق علم به فرد مردد محذوری ندارد چون در حقیقت جعل حجیت به لحاظ اثر باید باشد، تعلق امر اعتباری به شیءای، محذوری ندارد الا اینکه نباید لغو باشد. اعتبار خفیف المعونه است و اگر اثر عقلائی داشته باشد اشکالی ندارد.
اشکال به آخوند:
شما که مدلول التزامی را با اثر داشتن حجت دانستید چرا برای مدلول مطابقی احتیاط را اثر محسوب نکردید تا آن هم تصحیح شود. لذا اگر شارع اعتبار کند که بنا بکذار بر احدهما غیرمعین، و اثرش آن باشد که احتیاط کن.
لازم نیست حجیت لزوما به چیزی تعلق بگیرد که مطابق آن حقیقت خارجی باشد، ممکن است به عنوان ذهنی تعلق بگیرد ولی نکته ان است که نباید تعلق ان لغو و بی اثر باشد.
بنابرین برای تعلق حکم شارع عدم لغویت کافیست و برای عدم لغویت داشتن اثر کافیست.
اما مرحوم نائینی نسبت به نفی ثالث بیان دیگری غیر از بیان مرحوم آخوند دارد در عین اینکه نسبت به اصل تساقط در مدلول مطابقی هم نظر است.
کلام دو مدلول دارد مدلول مطابقی و مدلول التزامی. اگر کلام نسبت به حجیت مدلول مطابقی مشکل دارد و حجت نیست و نسبت به مدلول التزامی مشکلی ندارد چه اشکالی دارد مدلول التزامی حجت باشد اینکه گفته می شود مدلول التزامی تابع مدلول مطابقی است باید دانست که تابع ذات مدلول مطابقی خبر است نه خبر به وصف حجیت!
فرق مرحوم اخوند با مرحوم نائینی این شد که آخوند نفی ثالث را به احدهما و نائینی بهما می داند.