محمد اشعری
2018/10/01, 18:03
تعریف مرحوم اخوند:
تعریف مرحوم اخوندوبا تعریف مرحوم شیخ تفاوت لفظی مختصری دارد که برخی علما مثل شهید صدر گفته اند تفاوت نه تنها لفظی بلکه ماهوی است.
ما بعد از بررسی در تعریف بحث میکنیم کخ ایا این دو تفاوت دارند یا کلام اخوند توضیخ شیخ است
بررسی تعریف
تناقض: وجوب عدم وجوب
تضاد: وجوب و استحباب
تنافی گاهی گاهی بالذات است مثل همین مثالها وگاهی بالعرض است مثل نماز ظهر و جمعه در جمعه, بذاته تعارضی نیست میتواند هردو واجب باشد ولی از ان جهت که میدانیم جمعه فقط یک نماز واجب است علم بکذب احدهما این دو دلیل باهم تعازض میکنند
اما نکته مهم در تعریف قسمت صدر عبارت است که سه چیز را بر ان متفرع کرده
فلاتعارض فی:
حکومت
توفیق عرفی
جمع عرفی
منظور ایشان ازمقام دلالت و اثبات حجیت است
آیا در حکومت بحسب مقام حجیت تنافی هست؟
عدم تنافی بین حاکم محکوم اوضح از عدم تنافی بین خاص و عام است همانطور,کهوبین خاص و عام تنافی دیده نمیشود چون جمع عرفی وجود دارد حکومت هم همینطور,است
در حکومت فرقی در حکومت تضییقی و توسعه ای نیست
همچنین بین حکومت ظاهریه و واقعیه
ظاهریه: در مقام تنجز و حجیت توسعه و ضیق دارد(
واقعیه: حکم واقعی توسعه دارد الطواف بالبیت صلاه
(اینکه ورود در کفایه ذکر نشده از ان جهت است که اصلا تنافی در ان وجود ندارد روشن است خروج موارد آن از تعریف تعارض)
ضابطه حکومت:
نظارت یکی,از دو دلیل بر دیگری(مقدم,باشد یا نباشد)
به حیثی,که اگر دلیل محکوم نبود دلیل حاکم لغو میشد (این قید تعریض به شیخ,است)
در مثال لا ربا ببن الوالد و ولده. ان الله حرم الربا
هرچند بین حرمت و جواز (دو ظهور) ربا در این دو دلیل تتافی,هست ولی به حسب انچه که حجت است تتافی وجود ندارد زیرا با وجود خاکم شمول محکوم نسبت,به این فرد حجت نیست
اما شرط سبق دلیل حاکم
مثلا اول بگوید لا ربا بین الوالد و ولده. کدوم ربا؟ همان ربایی که بعدا میخواهم حکمش را بگویم... اشکالی ندارد
اخوند وقتی اشکال میداند که محکومی اصلا نباشد
اشکال استاد :
حتی لاحق بودن هم لازم نیست باید محکومی مفروض باشد ولو اینکه خود دلیل حاکم دال بر ان باشد مثلا در لا ربا بین الوالد و الولد میفهمیم ربا حکمی دارد و آن حرمت یا کراهت است که این دلیل میگوید ان حکم بین والد و ولد نیست
اگر معیار را دفع لغویت میدانید اینکه حاکم سابق یا لاحق باشد لازم نیست همین که حکمی باشد ولو از خوده حاکم فهمیده شده باشد
تعریف مرحوم اخوندوبا تعریف مرحوم شیخ تفاوت لفظی مختصری دارد که برخی علما مثل شهید صدر گفته اند تفاوت نه تنها لفظی بلکه ماهوی است.
ما بعد از بررسی در تعریف بحث میکنیم کخ ایا این دو تفاوت دارند یا کلام اخوند توضیخ شیخ است
بررسی تعریف
تناقض: وجوب عدم وجوب
تضاد: وجوب و استحباب
تنافی گاهی گاهی بالذات است مثل همین مثالها وگاهی بالعرض است مثل نماز ظهر و جمعه در جمعه, بذاته تعارضی نیست میتواند هردو واجب باشد ولی از ان جهت که میدانیم جمعه فقط یک نماز واجب است علم بکذب احدهما این دو دلیل باهم تعازض میکنند
اما نکته مهم در تعریف قسمت صدر عبارت است که سه چیز را بر ان متفرع کرده
فلاتعارض فی:
حکومت
توفیق عرفی
جمع عرفی
منظور ایشان ازمقام دلالت و اثبات حجیت است
آیا در حکومت بحسب مقام حجیت تنافی هست؟
عدم تنافی بین حاکم محکوم اوضح از عدم تنافی بین خاص و عام است همانطور,کهوبین خاص و عام تنافی دیده نمیشود چون جمع عرفی وجود دارد حکومت هم همینطور,است
در حکومت فرقی در حکومت تضییقی و توسعه ای نیست
همچنین بین حکومت ظاهریه و واقعیه
ظاهریه: در مقام تنجز و حجیت توسعه و ضیق دارد(
واقعیه: حکم واقعی توسعه دارد الطواف بالبیت صلاه
(اینکه ورود در کفایه ذکر نشده از ان جهت است که اصلا تنافی در ان وجود ندارد روشن است خروج موارد آن از تعریف تعارض)
ضابطه حکومت:
نظارت یکی,از دو دلیل بر دیگری(مقدم,باشد یا نباشد)
به حیثی,که اگر دلیل محکوم نبود دلیل حاکم لغو میشد (این قید تعریض به شیخ,است)
در مثال لا ربا ببن الوالد و ولده. ان الله حرم الربا
هرچند بین حرمت و جواز (دو ظهور) ربا در این دو دلیل تتافی,هست ولی به حسب انچه که حجت است تتافی وجود ندارد زیرا با وجود خاکم شمول محکوم نسبت,به این فرد حجت نیست
اما شرط سبق دلیل حاکم
مثلا اول بگوید لا ربا بین الوالد و ولده. کدوم ربا؟ همان ربایی که بعدا میخواهم حکمش را بگویم... اشکالی ندارد
اخوند وقتی اشکال میداند که محکومی اصلا نباشد
اشکال استاد :
حتی لاحق بودن هم لازم نیست باید محکومی مفروض باشد ولو اینکه خود دلیل حاکم دال بر ان باشد مثلا در لا ربا بین الوالد و الولد میفهمیم ربا حکمی دارد و آن حرمت یا کراهت است که این دلیل میگوید ان حکم بین والد و ولد نیست
اگر معیار را دفع لغویت میدانید اینکه حاکم سابق یا لاحق باشد لازم نیست همین که حکمی باشد ولو از خوده حاکم فهمیده شده باشد